Edda starsza

Edda starsza czy inaczej Edda poetycka to poetyckie przedstawienie mitologii nordyckiej. W Polsce pierwsze tłumaczenie ukazało się już w XIX w. a autorem przekładu był Joachim Lelewel. Są to raczej obszerne fragmenty całości, autor przekładu niekiedy dość swobodnie postępuje z formami, mowę wiązną niekiedy zastępując prozą. 

Kolejny przekład ukazał się w roku 1986. Jego autorką była Apolonia Załuska-Strömberg, a wyany został nakładem Zakładu Narodowego im. Ossolińskich w sporej ilości, bo aż w trzydziestu tysiącach egzemplarzy. Przekład jest znakomity, chociaż jego autorka nie ustrzegła sie pokusy i zadrzyło jej sie użyć słów z rejestru pojęć chrześcijańskich, takich jak grzech czy dusza. Być może słusznie, bo Edda powstała kiedy już Islandia zawarła pakt z personelem naziemnym chrześcijańskiego Boga, choć moim zdanie pojęcia te nie padają w tekście oryginalnym w wersji chrześcijańskiej. I tak jak nie powinno się kłaść w usta średniowiecznych (a nawet i późniejszych) bohaterów słowa lunch, tak nie przystoi mówić, że grzeszy lub że ma duszę, którą jak wiemy, otrzymał dopiero po uzyskanieu chrztu.

A przecież we wszystkich pieśniach Eddy mamy do czyniena z bogami, którzy nie przeszli na chrześcijaństwo, choć niekiedy ich przygody bywają podobe do tych czerpanych z Nowego Testamentu (na przykład Odin wisiał na drzewie dziewięć dni, czyli trzykrotnie dłużej, niż Jezus na krzyżu, i to głową w dół). 

Ale to nie dla jakiejkolwiek polemiki czy rywalizacji posanowiłem zmierzyć się z Eddą starszą. Uważam po prostu, że tak jak kolejne przekłady Shakespeare'a pisnae jązykiem odnoszącym się do współczesności przybliżają kolejnym pokoleniom cztelników dzieła Stratfordczyka, tak i klasyce literatury islandzkiej w przełożonej na język Norwida i Kochanowskiego należy się lekki face-lifting. 

Friends: