Gísla saga Súrssonar to jedna z najważniejszych sag o Islandczykach. Spisana została pod koniec XII w. Na jej podstawie powstał w 1981 roku film „Útlaginn”. Uczeni nie mają pewności, czy wszystkie wydarzenia przedstawione w sadze rzeczywiście miały miejsce, choć panuje powszechne przekonanie, że rdzeń akcji jest prawdziwy. Saga istnieje w dwóch spisanych na skórze rękopisach, dłuższym, który zaginął, choć dziś istnieją jego papierowe wersje, oraz krótszym z XV w., znajdującym się w Árnastofnun. Pierwszy raz saga ukazała się drukiem w roku 1756.

Około 950 roku Gisli wraz z rodziną, w tym bratem Þorkellem, pomściwszy śmierć kilkunastu domowników w płomieniach, ucieka z Norwegii. W Islandii znajduje dla siebie kąt i rozpoczyna nowe życie. I on i brat żenią się, aliści żona brata spogląda przychylnym wzrokiem na Vésteinna, szwagra Gisliego. W następstwie Þorkell postanawia się wyprowadzić do sąsiada, Þorgrima.

Pewnego dnia na ucztę z okazji jól do Gisliego przybywa Vésteinn, który w nocy ginie skrytobójczo zamordowany w łóżku. Gisli, domyśliwszy się, kto może stać za zbrodnią, mści swego szwagra i zostaje skazany przez þing na banicję i może zostać zgodnie z prawem zabity. Ukrywa się. Podobno dłużej od Gisliego urywał się jedynie Grettir. Ale to chyba jedyne podobieństwo między tymi dwoma bohaterami. Gisli jest bardziej racjonalny od Grettira, uciekając przed prześladowcami często stosuje różne wybiegi i fortele i w zasadzie zawsze udaje mu się przechytrzyć swoich prześladowców. I to pomimo tego, że brat zdecydowanie odmawia mu wsparcia. Brat, który też poniesie srogą karę.

format mobi

format epub

format pdf