Friends:
Viewing posts by Jacek Godek
W Sadze Eryka Rudego, w drugim rozdziale znajduje się krótki opis jak to Eryk zabił Eyvinda Brudasa, a jego kuzyni z Jörvi wytoczyli o to Erykowi proces. Krótka informacja, jedna z wielu mniej zapadających w pamięć. Ale przecież jest nazwa gospodarstwa. Jörvi. Coś mi zabrzęczało ostatnio, kiedy spotkałem się z moją koleżanką z Melaskólinn. Auður Bjarnadóttir w sezonie teatralnym 94/95 stworzyła spektakl pod tytułem Jörfagleði. Zaciekawiło mnie to lekko i zacząłem drążyć temat. I gdzieś się pewno dodrążyłem, bo postanowiłem się tym urobkiem podzielić.
Niedawno na visir.is przeczytałem, tak trochę na marginesie sukcesów islandzkich piłkarzy, że może warto by się zastanowić nad zmianą hymnu. Obecny dość trudno śpiewa się na stadionach. Nie wiem, czy rozważania te prowadzone były na serio – wiadomość przemknęła niczym meteor na nocnym niebie i nigdzie nie spadła, niemniej sprowokowało mnie to do zastanowienia się jaki wpływ na postawę narodu czy społeczeństwa może mieć hymn narodowy, który przecież od urodzenia towarzyszy każdemu człowiekowi. I rozważania te zaprowadziły mnie do różnych postaw wobec przyjmowania uchodźców. Na ile tekst hymnu polskiego kształtuje postawy Polaków i na ile islandzki hymn przyczynił się do postawy Islandczyków? A ci, jak wiemy, chcą przyjąć tysiące uchodźców i się ich nie obawiają. Ba, nawet Bibbi (Snæbjörn Ragnarsson) ze Skálmöld ostatnio zakazał radiowej emisji swojego nowego muzycznego projektu w radiu Saga protestując w ten sposób przeciwko ankiecie, jaką radiowcy opublikowali u siebie na stronie. Jedyne pytanie zadane w ankiecie brzmiało: Czy ufasz muzułmanom? Kilka dni później do protestu przyłączył się Bubbi Morthens, który swego czasu bardzo angażował się w walkę z falą niechęci do Polaków na wyspie.
Kanikuła (isl. hundadagar) – to najgorętszy okres lata, kiedy słońce znajduje się w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa. W różnych okresach różnie sytuowano czas kanikuły, ale przeważnie uważa się, iż jest to okres między 23.06 a 23.08. W Polsce kanikuła czasem określana bywa mianem sezonu ogórkowego. Ale niniejsza historia dowodzi, że latem nie tylko ogórki potrafią zainteresować.
Godło Islandii przedstawia tarczę herbową w kolorach islandzkiej flagi (czerwony krzyż wpisany w biały krzyż na niebieskim tle) otoczoną przez cztery postaci czy stwory: byka, sępa, smoka i skalnego olbrzyma. Te postaci to tzw. vættir – bożki czy duchy opiekuńcze kraju. Byk opiekuje się zachodnią częścią kraju, sęp – północną, smok – wschodnią, a olbrzym – południową. Zresztą nie tylko Islandia ma swoje duchy opiekujące się krajem. Według prastarych wierzeń swojego opiekuna bądź opiekunów ma każde miejsce na ziemi, każdy dom, gospodarstwo, jezioro. W Polsce także. Goplana jest opiekunką jeziora Gopło na przykład.
Jakiś czas temu, ale nie bardzo dawno, tygodnie raczej niż miesiące, przegadałem kilka godzin na FB z jedną z Czytelniczek, wielbicielką Skálmöld i Sólstafir. Tłumaczyliśmy razem kawałek Björk z Medulli. Vökuró. Kiedyś usłyszałem tę piosenkę w finale spektaklu teatralnego w Katowicach. Lot nad kukułczym gniazdem. Świetne przedstawienie, warte takiego finału. Po premierze reżyser zapytał mnie o czym jest ta piosenka. Tak to dźwięki mówią czasem więcej, niż słowa. I pomyślałem sobie jakby to było, gdyby przetłumaczyć tę i inne piosenki Björk na polski i może zrobić jakieś przedstawienie. Niezłe wyzwanie dla tłumacza.
Jacek Godek (48)
Friends: